«Προεκλαμψία», όλα όσα πρέπει να γνωρίζω.

«Προεκλαμψία», όλα όσα πρέπει να γνωρίζω.

Τι είναι η προεκλαμψία;

Η προεκλαμψία είναι μία διαταραχή που την αποτελούν  η εμφάνιση υπέρτασης σε συνδυασμό με τον  τραυματισμό (βλάβη) οργάνων σε μια έγκυο γυναίκα κατά το τελευταίο μισό της κύησης (μετά από τις 20 εβδομάδες κύησης). Πολλά όργανα μπορεί να επηρεαστούν, συμπεριλαμβανομένων των νεφρών (οδηγώντας σε υπερβολική πρωτεΐνη στα ούρα, που ονομάζεται πρωτεϊνουρία), του ήπατος και του εγκεφάλου (που οδηγούν σε πονοκεφάλους και αλλαγές στην όραση και περιστασιακά επιληπτικές κρίσεις). Η προεκλαμψία μπορεί να εμφανιστεί για πρώτη φορά μετά τον τοκετό. Ο τραυματισμός των οργάνων συνήθως υποχωρεί εντός μερικών ημερών έως εβδομάδων μετά τον τοκετό.

Πόσο συχνά εμφανίζεται;

Η προεκλαμψία εμφανίζεται στο 3 έως 4 τοις εκατό των κυήσεων. Ενενήντα τοις εκατό αυτών των περιπτώσεων συμβαίνουν μετά από 34 εβδομάδες, και κυρίως μετά από 37 εβδομάδες κύησης.

Έχω αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσω προεκλαμψία;

Κάθε έγκυος γυναίκα μπορεί να αναπτύξει προεκλαμψία. Ωστόσο, ορισμένες γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο από άλλες. Οι γυναίκες με ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα χαρακτηριστικά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης προεκλαμψίας:

● Πρώτη εγκυμοσύνη (εξαιρουμένων των αποβολών και των αμβλώσεων)

● Χρόνια υπέρταση, νεφρική νόσος, λύκος ή διαβήτης πριν από την εγκυμοσύνη

● Προηγούμενο ιστορικό προεκλαμψίας

● Διαβήτης κύησης

● Πολλαπλή κύηση (π.χ. δίδυμα ή τρίδυμα)

● Οικογενειακό ιστορικό προεκλαμψίας σε αδελφή ή μητέρα

● Ηλικία κάτω των 20 ετών και πιθανώς άνω των 35 έως 40 ετών

● Παχυσαρκία

● Νέος ερωτικός σύντροφος

Τι προκαλεί την προεκλαμψία;

Η προεκλαμψία οφείλεται σε ανωμαλίες στην ανάπτυξη του πλακούντα πολύ νωρίς στην εγκυμοσύνη. Εάν ο πλακούντας δεν εισέρχεται αρκετά βαθιά στη μήτρα ώστε να δημιουργήσει μια υγιή παροχή αίματος από τη μητέρα, μπορεί να μην είναι σε θέση να τροφοδοτήσει τον εαυτό του ή το έμβρυο με επαρκή θρεπτικά συστατικά και οξυγόνο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Αυτό είναι ιδιαίτερα προβληματικό μετά από 20 εβδομάδες κύησης όταν το έμβρυο αναπτύσσεται γρήγορα. Μπορεί έτσι να συμβεί ένας «καταρράκτης» γεγονότων που μπορούν να βλάψουν τα αιμοφόρα αγγεία σε όλο το σώμα της μητέρας (στα νεφρά, το ήπαρ, τον εγκέφαλο) και να προκαλέσουν το κλινικό σύνδρομο που ονομάζουμε προεκλαμψία. Το γιατί αυτό συμβαίνει σε ορισμένες γυναίκες και όχι σε άλλες δεν είναι πλήρως κατανοητό ακόμα.

Ποια είναι τα συμπτώματα και τα σημεία που δείχνουν ότι έχω προεκλαμψία;

Κάποιες γυναίκες με προεκλαμψία δεν έχουν συμπτώματα της νόσου. Για αυτόν τον λόγο,  προτείνονται στο τελευταίο μισό της εγκυμοσύνης συχνές επισκέψεις στον ιατρό για τον έλεγχο της υψηλής αρτηριακής πίεσης και για εύρεση άλλων ενδείξεων.

  Οι περισσότερες ωστόσο γυναίκες με προεκλαμψία έχουν ελαφρώς υψηλή αρτηριακή πίεση, κάποιου βαθμού πρωτεϊνουρία (αυξημένη πρωτεΐνη στα ούρα) και δεν παρουσιάζουν συμπτώματα της νόσου. Ωστόσο, η προεκλαμψία δεν βελτιώνεται από μόνη της κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μπορεί να επιδεινωθεί.

Υπάρχουν πολλά σημεία και συμπτώματα που, εάν υπάρχουν, η προεκλαμψία θεωρείται πλέον ότι έχει επιδεινωθεί. Αυτά είναι:

● Επίμονος σοβαρός πονοκέφαλος.

● Οπτικά προβλήματα (θολή ή διπλή όραση, αναλαμπές φωτός ή σκοτεινές κουκκίδες, απώλεια όρασης).

● Δυσκολία στην αναπνοή (λόγω υγρού στους πνεύμονες).

● Πόνος στο μεσαίο ή δεξιό άνω τεταρτημόριο της κοιλιάς (παρόμοιο με την καούρα).

● Πίεση αίματος >160/110 mmHg. Οι γυναίκες με αρτηριακή πίεση σε αυτό το εύρος έχουν και αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.

● Μη φυσιολογικές εξετάσεις νεφρών (π.χ. κρεατινίνη ορού> 1,1 mg / dL).

● Χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων (<100.000 / mL).

● Ηπατικές επιπλοκές (ανιχνεύονται με εξετάσεις αίματος).

● Πνευμονικό οίδημα (υγρό στους πνεύμονες).

● Επιληπτική κρίση (σπασποί)

Επίσης, η προεκλαμψία μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του πλακούντα να παρέχει επαρκή τροφή και οξυγόνο στο έμβρυο, γεγονός που μπορεί να έχει τα ακόλουθα αποτελέσματα:

● Αργή ανάπτυξη του εμβρύου, που παρατηρείται με υπερηχογραφική  εξέταση.

● Μειωμένη ποσότητα αμνιακού υγρού γύρω από το έμβρυο, σημειώνεται και αυτό με την υπερηχογραφική εξέταση.

● Μειωμένη ροή αίματος μέσω του ομφάλιου λώρου, όπως επίσης  σημειώνεται με την τεχνική  Doppler (που πραγματοποιήθηκαν κατά την υπερηχογραφική εξέταση).

● Μειωμένες εμβρυϊκές κινήσεις

Μπορώ να προλάβω την εμφάνιση προεκλαμψίας;

Η διεθνής, πολυκετρική, τυχαιοποιημένη μελέτη, ASPRE, που διεξήγαγε ο Καθηγητής Κύπρος Νικολαΐδης και το Ίδρυμα Ιατρικής Εμβρύου στο Λονδίνο έδωσε απάντηση σε αυτό το ερώτημα. Αποδείχθηκε ότι η χορήγηση 150 mg ασπιρίνης σε γυναίκες που εντοπίστηκαν μέσα από έναν αλγόριθμο διαλογής (μέσα από κάποια φίλτρα αλλιώς) να είναι υψηλού κινδύνου από τις 11-14 μέχρι τις 36 εβδομάδες της κύησης απέτρεψε την εμφάνιση προεκλαμψίας πριν τις 34 εβδομάδες κατά 82%  και πριν τις 37 εβδομάδες κατά 62%.

Ποια είναι η θεραπεία της προεκλαμψίας;

Δυστυχώς, η μόνη θεραπεία για την προεκλαμψία είναι ο τοκετός (ολοκλήρωση της εγκυμοσύνης). Φαρμακευτική αγωγή χρησιμοποιείται για να μειώσει την αρτηριακή πίεση και έτσι να μειώσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου στη μητέρα, αλλά βελτιώνει τις υποκείμενες ανωμαλίες στον πλακούντα και συνεπώς δεν αποτρέπει την εξέλιξη της νόσου.

Έτσι, εάν η προεκλαμψία αναπτυχθεί πριν από τις 37 εβδομάδες (όταν και θεωρείται πρόωρη κύηση)  και είναι ελεγχόμενη,  μπορεί ο τοκετός να καθυστερήσει μέχρι τις 37 εβδομάδες για να δοθεί στο έμβρυο περισσότερος χρόνος ώστε να μεγαλώσει και να ωριμάσει. Ωστόσο, εάν εμφανιστούν σοβαρά συμπτώματα και σημεία της προεκλαμψίας, ο τοκετός γίνεται άμεσα για την πρόληψη επιπλοκών στη γυναίκα ή το έμβρυο της. Είναι γενική σύσταση καμία κύηση με προεκλαμψία  να μην  παρατείνεται πέρα των 37 εβδομάδων.

Ποιος είναι ο ρόλος του υπερήχου;

Η σωστή υπερηχογραφική παρακολούθηση είναι ιδιαίτερα σημαντική από την αρχή της κύησης καθώς πρώτα από όλα συντελεί στο να διαγνωστούν οι γυναίκες υψηλού κινδύνου για εμφάνιση προεκλαμψίας. Καθ’ όλη τη διάρκεια της κύησης εξασφαλίζει την παρακολούθηση της ανάπτυξης και εντοπίζει τις περιπτώσεις που αυτή είναι προβληματική και που το έμβρυο έχει εικόνα υποξίας. Στις κυήσεις που είναι επιπλεγμένες με προεκλαμψία θα πρέπει να γίνονται συχνότεροι υπέρηχοι ανάλογα με την περίπτωση.

Είναι πιθανό να επανεμφανιστεί προεκλαμψία σε επόμενη κύηση;

Οι γυναίκες που αναπτύσσουν προεκλαμψία διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να την αναπτύξουν και σε επόμενη εγκυμοσύνη. Αν ήταν ήπια και καλά ελεγχόμενη έχουν μόνο 5% αυξημένες πιθανότητες να την αναπτύξουν ξανά. Ωστόσο, οι γυναίκες που εμφάνισαν τη νόσο πριν από 30 εβδομάδες κύησης και είχαν και σοβαρά συμπτώματα έχουν υψηλό κίνδυνο (έως και 70 τοις εκατό) προεκλαμψίας σε μελλοντικές κυήσεις.